The Mejlis (Parliament) of Turkmenistan is a legislature representative body

MEJLIS OF TURKMENISTAN


MEJLIS OF TURKMENISTAN

06.12.2025

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisi

Расширенное заседание Кабинета Министров Туркменистана

The extended meeting of the Cabinet of Ministers of Turkmenistan

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow welaýatlaryň häkimleriniň, ýurdumyzyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalarynyň, konsullyk edaralarynyň we halkara guramalaryň ýanyndaky wekilhanalarynyň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirdi. Onda Bitarap döwletimiziň halkara giňişlikde alyp barýan daşary syýasatyna degişli möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz mejlisi açyp, 12-nji dekabrda uly baýramyň — Halkara Bitaraplyk gününiň bellenilip geçiljekdigini aýtdy hem-de ýygnananlary we mähriban halkymyzy Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygy bilen tüýs ýürekden gutlady. “Hemişe bolşy ýaly, biz jenaýat edendikleri üçin iş kesilen we eden etmişlerine ökünip, ak ýürekden toba gelen raýatlarymyzyň günäsini geçýäris. Olary jeza çekmekden boşatmak ýaly sahawatly çäreleri geçirip durýarys” diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Soňra Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Raýatlyk we günä geçmek meseleleri boýunça teklipleri taýýarlamak baradaky toparyň başlygy B.Gündogdyýewe söz berildi. Ol iş kesilen adamlaryň Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli günäsini geçmek boýunça geçirilen işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, asylly däbe eýerip, iş kesilen 231 raýatyň Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli günäsini geçmek hakynda Permana gol çekdi hem-de toparyň ýolbaşçysyna hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary bilen bilelikde günäsi geçilen adamlary tussaglykdan boşadyp, olar ýakyn wagtda öýlerine, maşgala agzalarynyň arasyna barar ýaly ähli zerur işleri geçirmegi tabşyrdy. Döwlet Baştutanymyz günäsi geçilen adamlara bolsa yhlasly zähmet çekip, Watanymyza ak ýürekden hyzmat edip, halal zähmetiň hözirini görüp ýaşamagy arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, şu gün 2025-nji ýylda Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlygyna degişli alnyp barlan işleriň jemleriniň jemlenjekdigini, ýurdumyzyň daşary syýasatynyň möhüm ugurlarynyň we geljek ýyl üçin ileri tutulýan wezipeleriň ara alnyp maslahatlaşyljakdygyny aýtdy. “Bu işlerde Garaşsyz döwletimiziň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyndan hem-de “Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Konsepsiýasynda” öňde goýlan wezipelerden ugur alýarys” diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa söz berildi. Ol, ilki bilen, Türkmenistanyň diplomatik gullugynyň ähli işgärleriniň adyndan hormatly Prezidentimizi ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygy, Halkara Bitaraplyk güni bilen tüýs ýürekden gutlap, döwlet Baştutanymyza berk jan saglyk, abadançylyk, döwlet we halkara işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi. Şeýle-de ol döwletimiziň daşary syýasatyna, halkara hyzmatdaşlygyna bagyşlanan Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirýändigi üçin Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň, daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalarynyň we konsullyk edaralarynyň ýolbaşçylarynyň adyndan hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Bellenilişi ýaly, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň ýoluny dowam etdirýän döwlet Baştutanymyzyň parasatly ýolbaşçylygynda ýurdumyzyň daşary syýasaty “Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Konsepsiýasynyň” esasynda durmuşa geçirilýär. Mälim bolşy ýaly, ýurdumyzyň Bitaraplyk ýörelgelerine esaslanýan döwrebap daşary syýasatynyň binýatlary Gahryman Arkadagymyz tarapyndan köp ýyllaryň dowamynda yzygiderli ösdürilýär. Türkmen halkynyň Milli Lideriniň döwletimize baştutanlyk eden ýyllarynda öňe süren “Ösüş arkaly parahatçylyk” şygary ösüşiň ähli ugurlarynyň diňe durnuklylyk we parahatçylyk şertlerinde mümkin bolýandygyny aýdyň görkezýär. Gahryman Arkadagymyz tarapyndan öňe sürlen “Dialog — parahatçylygyň kepili” atly filosofiýa bolsa häzirki zaman halkara gatnaşyklarynda täze filosofik garaýyş bolmak bilen, ýüze çykýan halkara we döwletara meseleleriň diňe dialog, ýagny gepleşikler we syýasy-diplomatik serişdeler arkaly çözülmeginiň zerurdygyny nygtaýar. Şol bir wagtda hormatly Prezidentimiz tarapyndan teklip edilen “Parahatçylyk we ynanyşmak” ýörelgesi dünýäde durnukly ösüşi güýçlendirmegiň halklardyr döwletleriň arasynda ynanyşmagy pugtalandyrmak arkaly mümkindigini subut edýär. Bu başlangyçlar bir bitewi düşünjäni emele getirip, ol parahatçylygyň ösüşi döredýändigi, ynanyşmagyň bolsa netije hökmünde howpsuzlygy we durnukly ösüşi berkidýändigi baradaky çuňňur pikiri özünde jemleýär.

Wise-premýer, daşary işler ministri bu wajyp syýasy taglymatlaryň häzirki döwrüň halkara şertlerinde halklaryň we döwletleriň jebisleşmegi, parahatçylyk hem-de ynanyşmak medeniýetiniň dünýä syýasatynyň derwaýys şerti hökmünde kesgitlenilmegi üçin ygtybarly esas bolup hyzmat edýändigini, ýurdumyzyň bu gymmatlyklary dünýä bileleşiginiň derejesinde öňe sürýän başlangyçlary arkaly durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 80-nji sessiýasynyň ýokary derejeli plenar mejlisinde eden çykyşynda öňe süren teklipdir başlangyçlary hem ýurdumyzyň halkara hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmaga gönükdirilendir. Türkmen diplomatlary olary döwletimiz tarapyndan BMG we beýleki halkara düzümler bilen bilelikde iş ýüzünde amala aşyrarlar.

R.Meredow hormatly Prezidentimiziň Türkmenistanyň diplomatik gullugynyň işlerine aýratyn üns berýändigini, bu gulluga hemmetaraplaýyn ýardam edýändigini, hususan-da, onuň guramaçylyk, hukuk, maliýe we maddy-tehniki binýadyny kämilleşdirmek, işgärleriň iş, ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak babatda yzygiderli goldaw berýändigini aýdyp, döwlet Baştutanymyza diplomatik gullugyň ähli işgärleriniň adyndan tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Şol bir wagtda hormatly Prezidentimiziň diplomatik işgärleri taýýarlamak we olaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça berýän ýardamlarynyň diplomatlar üçin aýratyn gymmatlydygyna üns çekildi.

Mälim bolşy ýaly, daşary syýasatyň üstünlikli alnyp barylmagynda halkara diplomatiýa, halkara hukuk, ykdysadyýet, žurnalistika we beýleki ugurlar boýunça ussat hünärmenler zerur bolup durýar. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen 2008-nji ýylyň 20-nji martynda döredilen Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary instituty ýurdumyzyň diplomatik işgärlerini taýýarlamakda möhüm orny eýeleýär. Geçen 17 ýylyň dowamynda bu milli diplomatiýa mekdebi ýüzlerçe hünärmeni taýýarlady. Häzirki wagtda olar ýurdumyzyň dürli edaralarynda zähmet çekip, döwletimiziň daşary syýasatynyň üstünlikli amala aşyrylmagyna, halkara abraýynyň has-da artdyrylmagyna mynasyp goşantlaryny goşýarlar.

Çykyşynyň ahyrynda wise-premýer, daşary işler ministri hormatly Prezidentimiziň we Gahryman Arkadagymyzyň Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk derejesine, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasatyny mundan beýläk-de netijeli durmuşa geçirmek üçin Türkmenistanyň diplomatik gullugy tarapyndan ähli zerur işleriň amala aşyryljakdygyna ynandyryp, döwlet Baştutanymyza hem-de türkmen halkynyň Milli Liderine berk jan saglyk, il-ýurt bähbitli tutumly işleriniň hemişe rowaç bolmagyny arzuw etdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, Türkmenistanyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan “2025-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” atly Kararnamanyň biragyzdan kabul edilmeginiň möhüm syýasy wakalaryň biri bolandygyny aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz 2025-nji ýylda wajyp ähmiýetli halkara çäreleriň geçirilendigini belledi.

“Birleşen Milletler Guramasynyň esaslandyrylmagynyň 80 ýyllyk ýubileýi bilen ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygynyň gabat gelmegi Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň ähmiýetini has-da artdyrdy. Şu ýyl Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 79-njy sessiýasynyň 61-nji plenar mejlisinde bolsa ýurdumyzyň başlangyjy bilen «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» atly Kararnama biragyzdan kabul edildi. Eziz Watanymyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan üçünji gezek ykrar edilmegi biziň alyp barýan Bitaraplyk syýasatymyzyň mynasyp dowam etdirilýändiginiň aýdyň beýanydyr” diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly hem-de hemişelik Bitaraplygymyzyň şanly 30 ýyllygy ýurdumyzda we daşary ýurtlarda giňden bellenildi. Bu ugurda köp sanly iri çäreler geçirildi, möhüm resminamalar kabul edildi. Şu ýyl «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahaty ýokary derejede geçirildi. Türkmenistanyň halkara abraýyny has-da artdyran bu maslahatyň jemleri boýunça Awaza syýasy Jarnamasy kabul edildi, şeýle hem 2024 — 2034-nji ýyllar üçin Hereketleriň Awaza maksatnamasy yglan edildi. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 80-nji sessiýasynyň 18-nji plenar mejlisinde bolsa «Awaza syýasy Jarnamasy» atly Kararnama biragyzdan kabul edildi. Ýurdumyzyň oňyn Bitaraplyk syýasatynyň döwletimiziň milli kanunçylygyndaky ornuny has-da berkitmek maksady bilen, «Bitarap Türkmenistanyň parahatçylyk we ynanyşmak syýasatynyň hukuk esaslary hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanuny kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz ýakyn günlerde paýtagtymyz Aşgabat şäherinde geçiriljek Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň wekilçilikli forumynyň bolsa döwletimiziň parahatçylyk söýüjilikli taglymatyny dünýä ýaýmakda möhüm ähmiýete eýe boljakdygyny belledi. Bu halkara forum parahatçylyk söýüji döwlet hökmünde Türkmenistanyň abraýyny has-da belende göterer, dünýä bileleşigi tarapyndan biziň ýurdumyza, türkmen halkyna, onuň alyp barýan oňyn Bitaraplyk syýasatyna uly hormat bilen garalýandygyny görkezer. Bu wakalaryň ählisi Türkmenistanyň daşary syýasatyny giňden beýan etmek bilen, bütin dünýäde parahatçylygy, durnukly ösüşi üpjün etmek, ynanyşmak esasynda gatnaşyklary ösdürmek ugrunda alnyp barylýan işleri has-da dabaralandyrýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz bu ugurda halkara guramalar bilen ýola goýlan işleri mundan beýläk-de ösdürmegi netijeli dowam etdirmegiň möhümdigini nygtady.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz sözüni dowam edip, geljek, 2026-njy ýylda ýurdumyzyň daşary syýasat we diplomatiýa işiniň esasy wezipesiniň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan Türkmenistanyň başlangyjy boýunça kabul edilen Kararnamalary öňe sürmekden we durmuşa geçirmekden ybaratdygyna ünsi çekdi. Häzirki wagtda Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasy bilen bilelikdäki maksatnamalary durmuşa geçirmek babatda degişli işleri alyp barýar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz «Türkmenistan — Birleşen Milletler Guramasy» strategik maslahat beriş geňeşiniň wajyp ähmiýetiniň bardygyny aýratyn belledi.

“Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň Konsepsiýasy örän giň gerimlidir we köp sanly ugurlary öz içine alýar. Geljek ýylda-da Türkmenistan ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn derejede hyzmatdaşlygy berkitmegi dowam etdirer. Goňşy ýurtlar bilen gatnaşyklar ileri tutulýan ugur bolup durýar. Şoňa görä-de, Türkmenistan Merkezi Aziýa ýurtlaryndaky, şeýle hem Hazarýaka sebitdäki döwletler bilen doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk we birek-birege hormat goýmaga esaslanýan gatnaşyklary dowam etdirer” diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady. Şeýle hem Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna girýän döwletler bilen ykdysady, energetika, ulag-aragatnaşyk ulgamlarynda ysnyşykly hyzmatdaşlyk alnyp barlar. Türkmenistan Günorta Aziýanyň, Ýakyn we Orta Gündogaryň, Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň döwletleri bilen hyzmatdaşlygy has-da ösdürer. Häzirki döwürde bu sebitlerde ählumumy ykdysady we tehnologik ösüşler gazanylýar. Döwlet Baştutanymyz bu sebitleriň ýurtlarynyň hem Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyga uly gyzyklanma bildirýändiklerine ünsi çekdi.

“Biz Aziýadan Ýewropa üstaşyr ulag geçelgesiniň bölegi bolan «Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek» strategiýasyny amala aşyrmagyň üstünde-de degişli işleri ýerine ýetirmeli. Ýewropa ýurtlary bilen birek-birege hormat goýmaga esaslanýan, deňhukukly we özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmek hem dowam etdiriler. Şol ýurtlar bilen ýokary tehnologiýalar ulgamynda, «ýaşyl» energetika geçmekde, emeli aňy ornaşdyrmakda hyzmatdaşlyk etmäge aýratyn üns bermeli. Biz Demirgazyk we Günorta Amerikanyň, Afrika yklymynyň döwletleri bilen hem gatnaşyklarymyzy yzygiderli ösdüreris. Şunda Birleşen Milletler Guramasynda we beýleki halkara düzümlerde hyzmatdaşlygy bellemek isleýärin” diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, geljek ýylda hem köp sanly halkara çäreleriň geçirilmeginiň meýilleşdirilýändigine ünsi çekdi. 2026-njy ýylda ýurdumyzyň baş baýramy — mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 35 ýyllyk toýy giňden bellenip geçiler. Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň sekizinji konsultatiw duşuşygy Türkmenistanda geçiriler. Geljek ýylda Türkmenistan Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynda başlyklyk eder. Ýurdumyzda GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň nobatdaky mejlisi guralar. Hormatly Prezidentimiz halkara giňişlikde Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň bähbitlerini goramakda ýurdumyzyň diplomatik gullugynyň işgärleriniň uly işleri alyp barjakdygyna berk ynam bildirdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň diplomatik gullugynyň maliýe meseleleri hakynda Karara, şeýle-de ýurdumyzyň raýatlaryny hem-de daşary ýurt raýatlaryny «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» atly ýubileý medaly we ýadygärlik nyşany bilen sylaglamak hakynda resminamalara gol çekdi.

Soňra Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň ýanyndaky hemişelik wekili, Türkmenistanyň Gahrymany A.Ataýewa söz berildi. Ol, ilki bilen, hormatly Prezidentimizi we Gahryman Arkadagymyzy, mejlise gatnaşyjylary Halkara Bitaraplyk güni, ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy bilen tüýs ýürekden gutlady.

Bellenilişi ýaly, tamamlanyp barýan Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly ýurdumyzyň ählumumy parahatçylygy, durnukly ösüşi üpjün etmegiň bähbidine dünýäniň halklary we döwletleri bilen oňyn, dostlukly gatnaşyklary ösdürmäge, iri halkara guramalar, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň yzygiderli amala aşyrylýandygyny, döwletimiziň halkara abraýynyň barha artýandygyny aýdyň görkezdi. Ýylyň dowamynda Türkmenistanyň BMG-niň ýanyndaky hemişelik wekilhanasynyň işgärleri “Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Konsepsiýasyndan” ugur alyp, öz işini Türkmenistanyň halkara giňişlikdäki abraýyny has-da ýokarlandyrmaga, hormatly Prezidentimiziň we Gahryman Arkadagymyzyň parahatçylygy, howpsuzlygy, ösüşi pugtalandyrmak babatda möhüm ähmiýetli başlangyçlaryny iş ýüzünde amala aşyrmaga gönükdirdiler.

Döwlet Baştutanymyzyň sentýabr aýynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 80-nji sessiýasynyň ýokary derejeli plenar mejlisine gatnaşmagy 2025-nji ýylyň möhüm wakalarynyň biri boldy. Nygtalyşy ýaly, hormatly Prezidentimiziň Baş Assambleýanyň belent münberinden eden çuň many-mazmunly çykyşynda ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy, köptaraplaýyn ynsanperwer we halkara hukuk hyzmatdaşlygyny ösdürmek ýaly ugurlar boýunça anyk teklipler we başlangyçlar öňe sürüldi. Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň ýanyndaky hemişelik wekili bu başlangyçlary iş ýüzünde durmuşa geçirmek maksady bilen ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň halkara ähmiýetli tekliplerini amala aşyrmak babatda işleriň parahatçylygy we howpsuzlygy berkitmäge, durnukly ösüşi gazanmaga gönükdirilen ugurlar boýunça alnyp barylýandygy bellenildi.

Sebit we dünýä derejesinde parahatçylygy, howpsuzlygy pugtalandyrmak ugrundaky esasy çäreler Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan yglan edilen Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň çäklerinde geçirildi. Şu ýylyň 17-nji ýanwarynda BMG-niň Nýu-Ýorkdaky ştab-kwartirasynda bu guramanyň ýolbaşçylarynyň we oňa agza ýurtlaryň wekilleriniň gatnaşmagynda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň açylyş dabarasy boldy we 2025-nji ýylyň bilelikdäki “Ýol kartasy” kabul edildi. 21-nji martda bolsa Baş Assambleýanyň 61-nji plenar mejlisinde “Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy” atly Kararnama biragyzdan kabul edildi. Baş Assambleýa tarapyndan Bu Kararnamanyň üçünji gezek kabul edilmegi ýurdumyzyň daşary syýasat ugrunda saýlap alan Bitaraplyk nusgasynyň taryhy ähmiýetiniň uludygyny görkezýär. Şunuň bilen birlikde, Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG-niň çäklerinde 2020-nji ýylda döredilen parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň bähbidine Bitaraplygyň dostlary toparyna agza ýurtlaryň sanynyň ýylsaýyn artýandygyny bellemek gerek.

Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň ýanyndaky hemişelik wekiliniň belleýşi ýaly, hormatly Prezidentimiziň sebit we dünýä derejesinde durnukly ösüşi gazanmak, halkara ykdysady gatnaşyklary ösdürmek ugrunda öňe süren başlangyçlaryny durmuşa geçirmek boýunça hem degişli işler amala aşyryldy. 2025-nji ýylyň awgustynda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahaty bu ugurda esasy halkara ähmiýetli wakalaryň biri boldy. BMG-niň howandarlygynda geçirilen bu çäräniň çäklerinde uzak möhletleýin we möhüm ähmiýetli halkara resminamalaryň, şol sanda 2024 — 2034-nji ýyllar üçin Hereketleriň Awaza maksatnamasynyň yglan edilendigi, Awaza syýasy Jarnamasynyň kabul edilendigi aýratyn nygtaldy. Häzirki wagtda bu resminamalary durmuşa geçirmek boýunça BMG-niň degişli düzümleri bilen bilelikde anyk işler alnyp barylýar.

2025-nji ýylyň 4-nji iýunynda Baş Assambleýa tarapyndan Türkmenistanyň 2026 — 2028-nji ýyllar üçin Birleşen Milletler Guramasynyň Ykdysady we Durmuş geňeşiniň agzalygyna biragyzdan saýlanylmagy halkara ykdysady ugurda gazanylan üstünlikleriň birine öwrüldi. Gazanylan bu netijeler hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda alnyp barylýan, Türkmenistanyň Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk, giň halkara hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasatynyň netijeli häsiýete eýediginiň we onuň dünýä bileleşiginiň uzak möhletleýin bähbitlerine doly laýyk gelýändiginiň aýdyň güwäsidir.

A.Ataýewa üstünlikli işlemäge berilýän uly üns, döredilýän ajaýyp şertler üçin hormatly Prezidentimize we türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyza türkmen diplomatlarynyň adyndan tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, şu ýylyň jemlenmegi bilen bagly «Türkmenistanyň Bitaraplygy — parahatçylygyň we ynanyşmagyň aýdyň ýoly» atly kitabyny ýazyp tamamlandygyny habar berdi. “Kitapda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan üç gezek ykrar edilen hemişelik Bitaraplygymyzyň ähmiýeti, dünýäde parahatçylygy we ynanyşmagy üpjün etmäge gönükdirilen taryhy başlangyçlar giňden beýan edilýär. Şeýle hem onda ýurdumyzda ýeten belent sepgitlerimiziň, gazanan üstünliklerimiziň jemi jemlenýär. Şoňa görä-de, bu kitap mähriban halkymyza sowgat bolar” diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlary hemişelik Bitaraplygymyzyň şanly 30 ýyllygy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady we hemmelere berk jan saglyk, abadançylyk, mähriban halkymyzyň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

***

Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisi tamamlanandan soňra, “Oguz han” köşkler toplumynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa, şeýle hem Hökümet agzalaryna, ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň ýolbaşçylaryna, welaýatlaryň häkimlerine «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» atly Türkmenistanyň ýubileý medalyny we ýadygärlik nyşanlar toplumyny gowşurmak dabarasy boldy.

Dabaranyň başynda milli parlamentiň ýolbaşçysy D.Gulmanowa Türkmenistanyň Mejlisiniň degişli kararyny okady.

Türkmenistanyň Garaşsyzlygyny, özygtyýarlylygyny we hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyny berkitmekde, onuň halkara abraýyny hemişelik Bitaraplyk ýörelgelerine laýyklykda ýokarlandyrmakda, halkara gatnaşyklarda «Açyk gapylar» syýasatyny, «Dialog — parahatçylygyň kepili» taglymatyny baş ýörelge edinen ýurdumyzyň daşary syýasy ugruny, ata Watanymyzyň dünýä döwletleri we halkara guramalar bilen parahatçylykly, dostlukly, özara bähbitli gatnaşyklaryny ösdürmekde, türkmen Bitaraplygynyň syýasy, diplomatik, hukuk, ykdysady, durmuş-medeni, ynsanperwer mümkinçiliklerini durmuşa geçirmekde, sebitde we dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen halkara başlangyçlary öňe sürmekde we durmuşa geçirmekde, Türkmenistanyň parahatçylyk we ynanyşmak syýasatynyň hukuk esaslaryny, onuň kadalaryny, esasy maksatlaryny, öňüni alyş diplomatiýasyny, ýurdumyzyň içeri hem-de daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryny kanun arkaly berkitmekde goşan uly şahsy goşandyny, jemgyýetiň we döwletiň öňünde bitiren aýratyn hyzmatlaryny göz öňünde tutup, şeýle hem halk köpçüliginden, zähmet toparlaryndan, iri jemgyýetçilik birleşiklerinden, ýurdumyzyň raýatlaryndan gelip gowşan köp sanly teklipleriň esasynda, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Halkara Bitaraplyk güni, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllyk baýramy mynasybetli, Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 81-nji maddasyna, Türkmenistanyň Mejlisiniň kararyna laýyklykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa dabaraly ýagdaýda «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» atly Türkmenistanyň ýubileý medaly we ýadygärlik nyşanlar toplumy gowşuryldy.

Soňra Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygyna, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlaryna, harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylaryna, welaýatlaryň häkimlerine «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» atly Türkmenistanyň ýubileý medalyny we ýadygärlik nyşanlar toplumyny gowşurmak dabarasy geçirildi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow dabara gatnaşyjylaryň, ýurdumyzyň diplomatik gullugynyň işgärleriniň adyndan hormatly Prezidentimizi döwlet sylagy hem-de Halkara Bitaraplyk güni we Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygy, şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň “Türkmenistanyň Bitaraplygy — parahatçylygyň we ynanyşmagyň aýdyň ýoly” atly kitabynyň çapdan çykmagy bilen tüýs ýürekden gutlap, şeýle ajaýyp eserleriniň höwrüniň köp bolmagyny arzuw etdi. Wise-premýer, daşary işler ministri «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» atly Türkmenistanyň ýubileý medaly we ýadygärlik nyşanlar toplumy bilen sylaglanandyklary üçin döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, Watanymyzyň mundan beýläk-de hemmetaraplaýyn ösdürilmegine, Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanyp, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň durmuşa geçirilmegine, dünýä bileleşigi tarapyndan ykrar edilen başlangyçlaryň amala aşyrylmagyna mynasyp goşant goşmak ugrunda geljekde hem ähli tagallalary etjekdiklerine ynandyrdy.

Soňra Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, goranmak ministri B.Gündogdyýew harby we hukuk goraýjy edaralaryň ähli şahsy düzüminiň adyndan Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Serdar Berdimuhamedowy «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» atly Türkmenistanyň ýubileý medaly we ýadygärlik nyşanlar toplumy bilen sylaglanylmagy hem-de döwlet Baştutanymyzyň täze kitabynyň çapdan çykmagy mynasybetli tüýs ýürekden gutlap, iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. Şeýle hem harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary döwlet sylaglarynyň gowşurylandygy üçin hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirip, Watan goragçylarynyň öz öňlerinde goýlan jogapkärli wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek üçin ähli tagallalary etjekdiklerine ynandyrdylar hem-de Watana ak ýürekden wepaly gulluk etjekdikleri barada kasam etdiler.

Hormatly Prezidentimiz gutlaglar we hoşniýetli arzuwlar üçin minnetdarlyk bildirip, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli özüne gowşurylan sylagy — «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» atly ýubileý medalyny halkymyza gowşurylan sylag hökmünde kabul edýändigini aýtdy.

Dabaranyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz hemmeleri ýene-de bir gezek hemişelik Bitaraplygymyzyň 30 ýyllyk baýramy, şeýle hem gowşurylan döwlet sylaglary bilen gutlap, eziz Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Сегодня Президент Сердар Бердымухамедов провёл расширенное заседание Кабинета Министров с участием руководителей дипломатических миссий и консульских учреждений Туркменистана в зарубежных государствах и представительств нашей страны при международных организациях. На повестку дня вынесены приоритетные вопросы внешней политики, реализуемой нейтральной Отчизной на мировой арене.

Открывая заседание и подчеркнув, что 12 декабря отмечается большой праздник – Международный день нейтралитета, глава государства сердечно поздравил собравшихся и в их лице весь туркменский народ со славным 30-летием постоянного нейтралитета Туркменистана.

По традиции мы проводим помилование граждан, осуждённых за совершённые преступления, но сожалеющих о содеянном и искренне в этом раскаивающихся, сказал Президент Сердар Бердымухамедов, продолжив, что в данной связи регулярно осуществляются благородные акции по освобождению их от дальнейшего несения наказания.

Затем слово было предоставлено секретарю Госсовета безопасности, председателю Комиссии по подготовке предложений по вопросам гражданства и помилования при Президенте Туркменистана Б.Гундогдыеву, доложившему об итогах проведённой работы по помилованию осуждённых лиц в честь Международного дня нейтралитета.

Заслушав доклад, глава государства Сердар Бердымухамедов, следуя этой благородной традиции, подписал Указ о помиловании 231 гражданина по случаю Международного дня нейтралитета. Председателю Комиссии было поручено совместно с руководителями правоохранительных органов принять необходимые меры, чтобы все освобождённые из мест заключения в ближайшее время вернулись к своим семьям.

Помилованным гражданам Президент Туркменистана пожелал добросовестно трудиться и служить Родине, пользоваться плодами своего честного труда.

Обращаясь к участникам заседания, глава государства отметил, что сегодня будут подведены итоги проделанной работы в сфере международного сотрудничества Туркменистана, а также определены актуальные аспекты внешней политики страны и приоритетные задачи в данном направлении на предстоящий год.

– В этой деятельности мы руководствуемся правовым статусом постоянного нейтралитета независимого Отечества и Концепцией внешнеполитического курса Туркменистана на 2022–2028 годы, – сказал Президент Сердар Бердымухамедов.

Затем слово было предоставлено заместителю Председателя Кабинета Министров, министру иностранных дел Р.Мередову, который прежде всего от имени сотрудников дипломатического корпуса страны сердечно поздравил главу государства со знаменательным 30-летием постоянного нейтралитета Отчизны и Международным днём нейтралитета, пожелав крепкого здоровья, благополучия, больших успехов в государственной и международной деятельности.

Вице-премьер, руководитель МИД от имени Министерства иностранных дел, глав дипломатических представительств и консульских учреждений Туркменистана за рубежом также выразил Президенту Сердару Бердымухамедову глубокую признательность за проводимое сегодня расширенное заседание Кабинета Министров, посвящённое вопросам внешней политики Отчизны.

Как отмечалось, под мудрым руководством главы государства и Национального Лидера туркменского народа, Председателя Халк Маслахаты Героя-Аркадага наша страна реализует внешнюю политику в соответствии с Концепцией внешнеполитического курса нейтрального Туркменистана на 2022–2028 годы.

Как известно, основа заложенной Героем-Аркадагом современной внешнеполитической стратегии страны, базирующейся на принципах нейтралитета, на протяжении многих лет последовательно развивается. Будучи главой государства, Национальный Лидер туркменского народа выдвинул доктрину «Мир через развитие», которая на деле подтверждает, что развитие во всех сферах возможно в условиях стабильности и мира.

Выдвинутая Героем-Аркадагом философия «Диалог – гарантия мира», являясь новым философским подходом в системе современных международных отношений, подчёркивает важность решения возникающих международных и межгосударственных проблем исключительно посредством диалога, в частности, переговоров и политико-дипломатических средств.

Вместе с тем инициированный Президентом Сердаром Бердымухамедовым принцип «Мир и доверие» призван содействовать ускоренному всеобщему устойчивому развитию и укреплению доверия между народами и государствами.

Эти инициативы формируют единое понятие, которое заключается в фундаментальной идее о том, что мир обеспечивает прогресс, а доверие, в свою очередь, укрепляет безопасность и устойчивое развитие.

Вице-премьер, министр иностранных дел отметил, что эти важные политические доктрины служат надёжной основой для консолидации народов и государств в условиях современной международной обстановки, определения культуры мира и доверия как ключевого фактора мировой политики. Наша страна принимает активное участие в реализации этих принципов посредством инициатив, продвигаемых на мировой арене.

Как подчёркивалось, озвученные главой государства в выступлении на пленарном заседании 80-й сессии Генеральной Ассамблеи Организации Объединённых Наций инициативы и предложения нацелены на обогащение качественно новым содержанием международного сотрудничества Туркменистана. В данной связи отмечалось, что для их практической реализации туркменские дипломаты приложат все усилия, активно взаимодействуя с ООН, другими международными
структурами.

Вице-премьер, руководитель МИД от имени работников дипломатического корпуса выразил глубокую признательность Президенту Туркменистана за всестороннее содействие Службе, в частности, создаваемые возможности для эффективной деятельности, совершенствования её организационной, правовой, финансовой и материально-технической базы, за постоянную поддержку в деле улучшения условий работы и быта сотрудников.

Наряду с этим отмечалось, что для дипломатов весьма ценна оказываемая главой государства поддержка по подготовке дипломатических кадров и повышению их квалификации.

Как известно, для успешной реализации внешней политики необходимы профессиональные специалисты в таких областях, как международная дипломатия, право, экономика, журналистика и др. Особое место в подготовке дипработников страны отводится Институту международных отношений, который по инициативе Героя-Аркадага был открыт 20 марта 2008 года. За прошедшие 17 лет национальная дипломатическая школа подготовила сотни специалистов. В настоящее время они трудятся в различных учреждениях страны, внося достойный вклад в успешную реализацию внешней политики нашего государства, приумножение международного авторитета Отчизны.

В завершение выступления вице-премьер, министр иностранных дел заверил Президента Сердара Бердымухамедова и Героя-Аркадага в том, что дипломатической службой Туркменистана будет сделано всё необходимое для дальнейшей эффективной реализации внешней политики, основанной на статусе постоянного нейтралитета Туркменистана, мира и добрососедства, адресовав главе государства и Национальному Лидеру туркменского народа крепкого здоровья.

Затем Президент Сердар Бердымухамедов, обращаясь к участникам заседания, подчеркнул, что по инициативе Туркменистана Генеральная Ассамблея Организации Объединённых Наций консенсусом приняла Резолюцию «2025 год – Международный год мира и доверия». Это стало одним из значимых политических событий. В данной связи отмечалось, что в текущем году были проведены важные международные мероприятия.

Значение Международного года мира и доверия существенно приумножил факт совпадения 80-летнего юбилея основания Организации Объединённых Наций и славной 30-й годовщины постоянного нейтралитета нашей Родины. В нынешнем году на 61-м пленарном заседании 79-й сессии Генеральной Ассамблеи ООН была единогласно принята инициированная нашей страной Резолюция «Постоянный нейтралитет Туркменистана». Признание статуса постоянного нейтралитета Отчизны Организацией Объединённых Наций трижды – наглядное подтверждение последовательности проводимой нами политики нейтралитета, сказал Президент Сердар Бердымухамедов.

Международный год мира и доверия, а также славное 30-летие постоянного нейтралитета широко отмечены в нашей стране и за рубежом: было проведено множество значимых тематических мероприятий, приняты важные документы.

В текущем году в Национальной туристической зоне «Аваза» на высоком уровне прошла Третья Конференция Организации Объединённых Наций по развивающимся странам, не имеющим выхода к морю. По итогам Форума, значительно приумножившего международный авторитет Туркменистана, принята Авазинская политическая декларация и оглашена Авазинская программа действий на 2024–2034 годы, отметил глава государства.

На 18-м пленарном заседании 80-й сессии Генеральной Ассамблеи Организации Объединённых Наций консенсусом принята Резолюция «Авазинская политическая декларация».

В целях существенного укрепления позиции политики позитивного нейтралитета нашей страны в национальном законодательстве был принят Конституционный закон «О правовых основах политики мира и доверия нейтрального Туркменистана».

Вместе с тем Президент Сердар Бердымухамедов подчеркнул, что в продвижении доктрины миролюбия нашего государства на глобальной арене существенную роль сыграет и предстоящий в столице – Ашхабаде в ближайшие дни представительный Форум Международного года мира и доверия. Этот Международный форум приумножит авторитет Туркменистана как миролюбивого государства, а также продемонстрирует большое уважение мирового сообщества к нашему государству, туркменскому народу и проводимой политике позитивного нейтралитета.

Наглядно отражая внешнюю политику Туркменистана, эти события ещё более раскрывают значимость осуществляемой нами работы во имя поддержания всеобщего мира, устойчивого развития и наращивания диалога на основе доверия.

В этой связи глава государства отметил важность дальнейшего эффективного расширения взаимодействия с международными организациями в данной области.

Президент Туркменистана сердечно поздравил участников заседания с этими исторически значимыми событиями и достижениями в жизни страны.

В продолжение выступления глава государства подчеркнул, что главная цель внешнеполитической и дипломатической деятельности Отчизны в предстоящем 2026 году – продвижение и практическая реализация резолюций, принятых Генеральной Ассамблеей Организации Объединённых Наций по инициативе Туркменистана.

В настоящее время нашей страной ведётся соответствующая работа с целью выполнения совместных программ с ООН, сказал Президент Сердар Бердымухамедов, особо отметив важную роль Стратегического консультативного совета «Туркменистан – Организация Объединённых Наций».

Концепция внешнеполитического курса нейтрального Туркменистана весьма обширна и вбирает множество направлений. В будущем году Туркменистан продолжит расширять взаимодействие как в двустороннем, так и в многостороннем формате.

Приоритетом здесь выступает диалог с соседними государствами, подчеркнул Президент Сердар Бердымухамедов, отметив, что Туркменистан и впредь будет укреплять отношения со странами Центральной Азии, а также Прикаспийского региона, основанные на дружбе, добрососедстве и взаимоуважении.

Вместе с тем подчёркивалось, что будет продолжено тесное партнёрство с государствами, входящими в Организацию экономического сотрудничества, в экономической, энергетической, транспортной и коммуникационной сферах.

Туркменистан значительно расширит взаимодействие с государствами Южной Азии, Ближнего и Среднего Востока, Азиатско-Тихоокеанского региона. Сегодня в этих регионах наблюдается всеобщий экономический и технологический прогресс. Как отметил глава государства, эти страны проявляют большой интерес к сотрудничеству с Туркменистаном.

Следует проводить соответствующую работу для реализации стратегии «Великий Шёлковый путь», который является звеном транспортно-транзитного коридора из Азии в Европу, продолжить наращивание равноправных, обоюдовыгодных отношений с европейскими странами, основанных на взаимном уважении. Особое внимание нужно уделять сотрудничеству с ними в области высоких технологий, в деле перехода к «зелёной» энергетике и внедрения искусственного интеллекта, заявил Президент Сердар Бердымухамедов.

Важно последовательно расширять взаимодействие и с государствами Северной и Южной Америки, Африканского континента, продолжил глава Туркменистана, отметив в числе направлений партнёрство с Организацией Объединённых Наций и другими международными структурами.

Обращаясь к участникам заседания, Президент Сердар Бердымухамедов подчеркнул, что на предстоящий год намечено большое количество международных мероприятий. Так, в 2026 году будет торжественно отмечен главный праздник страны – 35-летие священной независимости, состоится VIII Консультативная встреча глав государств Центральной Азии. Вместе с тем в предстоящем году Туркменистан будет председательствовать в Содружестве Независимых Государств, и в нашей стране пройдёт очередное заседание Совета глав государств Содружества Независимых Государств.

В завершение была выражена твёрдая уверенность, что работники дипломатической службы будут осуществлять масштабную деятельность по защите интересов независимой нейтральной Отчизны на международной арене.

Затем глава государства подписал Постановление о финансовых вопросах дипломатической службы Туркменистана, а также документы о награждении граждан страны и иностранных граждан юбилейной медалью «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň
30 ýyllygyna» и памятным
знаком.

Далее слово было предоставлено Постоянному представителю Туркменистана при Организации Объединённых Наций, Герою Туркменистана А.Атаевой, которая сердечно поздравила Президента Сердара Бердымухамедова и Героя-Аркадага, а также участников заседания с Международным днём нейтралитета и 30-летием постоянного нейтралитета Отчизны.

Как отмечалось, завершающийся Международный год мира и доверия наглядно продемонстрировал, что наша страна последовательно претворяет в жизнь внешнюю политику, направленную на обеспечение всеобщего мира и устойчивого развития, расширение конструктивных и дружественных отношений с народами и государствами мира, крупными международными организациями, прежде всего с Организацией Объединённых Наций, а также неуклонно растущий международный авторитет Отчизны.

В течение года сотрудники Постоянного представительства Туркменистана при ООН, исходя из Концепции внешнеполитического курса нейтрального Туркменистана на 2022–2028 годы, осуществляли работу по дальнейшему повышению престижа Туркменистана на мировой арене, претворению в жизнь выдвигаемых Президентом Сердаром Бердымухамедовым и Национальным Лидером туркменского народа Героем-Аркадагом значимых инициатив во имя укрепления мира и безопасности, обеспечения устойчивого развития.

Одним из важных событий 2025 года стало участие главы государства в сентябре в пленарном заседании высокого уровня 80-й сессии Генеральной Ассамблеи ООН.

Как отмечалось, в глубоко содержательном выступлении Президента Туркменистана с высокой трибуны Генеральной Ассамблеи были выдвинуты конкретные предложения и инициативы по таким актуальным вопросам, как всеобщий мир, безопасность, многостороннее гуманитарное и международное правовое сотрудничество.

Постоянный представитель Туркменистана при Организации Объединённых Наций отчиталась о предпринятых шагах по практической реализации этих инициатив.

В целях воплощения в жизнь международно значимых предложений главы государства ведётся работа, направленная на укрепление мира и безопасности, достижение устойчивого развития.

Основные мероприятия по упрочению мира и безопасности на региональном и международном уровнях проведены в рамках Международного года мира и доверия, объявленного Генеральной Ассамблеей ООН по инициативе Туркменистана. В Нью-Йорке в штаб-квартире ООН 17 января при участии руководителей этой Организации и стран-членов состоялось открытие Года и принята совместная Дорожная карта на 2025 год.

На 61-м пленарном заседании Генеральной Ассамблеи, прошедшем 21 марта текущего года, единогласно в третий раз была принята Резолюция «Постоянный нейтралитет Туркменистана», что стало свидетельством исторической значимости модели нейтралитета, избранной в качестве основного принципа внешней политики нашей страны.

В данном контексте с удовлетворением констатировалось, что ежегодно растёт число стран-членов Группы друзей нейтралитета во имя мира, безопасности и устойчивого развития, созданной в 2020 году под эгидой ООН по инициативе Туркменистана.

Как подчеркнула Постоянный представитель Туркменистана при ООН, соответствующая работа также проведена для практической реализации выдвинутых Президентом Сердаром Бердымухамедовым инициатив по обеспечению устойчивого развития на региональном и глобальном уровнях, наращиванию международных экономических отношений.

Одним из международно значимых мероприятий в этом направлении стала Третья Конференция ООН по развивающимся странам, не имеющим выхода к морю, состоявшаяся 5–8 августа 2025 года в Национальной туристической зоне «Аваза». Особый акцент был сделан на важности принятых в рамках проведённого под эгидой ООН Форума долгосрочных и значимых международных документов, в том числе Авазинской программы действий на 2024–2034 годы и Авазинской политической декларации. В настоящее время ведётся конкретная работа совместно с соответствующими структурами ООН по их реализации.

Единогласное избрание Туркменистана 4 июня 2025 года Генеральной Ассамблеей членом Экономического и Социального Совета Организации Объединённых Наций на 2026–2028 годы стало одним из международных успехов в данном направлении.

Эти достижения – яркое свидетельство эффективности реализуемой под руководством Президента Туркменистана и Героя-Аркадага внешнеполитической стратегии страны, основанной на принципах нейтралитета, миролюбия, добрососедства и продуктивного сотрудничества, а также её полного соответствия долгосрочным интересам мирового сообщества.

Постоянный представитель Туркменистана при Организации Объединённых Наций выразила от имени туркменских дипломатов сердечную признательность Президенту Сердару Бердымухамедову за огромное внимание и создаваемые условия для успешной работы.

Затем, обращаясь к участникам заседания, Президент Сердар Бердымухамедов отметил, что завершил работу над книгой «Нейтралитет Туркменистана – светлый путь мира и доверия», посвящённой итогам текущего года.

В ней подчёркивается важность постоянного нейтралитета, трижды признанного Генеральной Ассамблеей Организации Объединённых Наций, а также широко освещаются исторические инициативы, направленные на обеспечение всеобщего мира и доверия. В книге отражены достигнутые высокие рубежи и успехи нашей страны. Она станет подарком родному народу, отметил глава государства.

Завершая расширенное заседание Кабинета Министров, Президент Сердар Бердымухамедов ещё раз сердечно поздравил его участников с 30-летием постоянного нейтралитета, пожелав крепкого здоровья, благополучия и больших успехов в труде на благо народа.

* * *

По завершении расширенного заседания Кабинета Министров в Дворцовом комплексе «Oguzhan» состоялась церемония вручения Президенту Сердару Бердымухамедову, а также членам Правительства, руководителям военных и правоохранительных органов страны, хякимам велаятов юбилейной медали Туркменистана «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» и комплекта памятных знаков.

В начале торжества руководитель национального Парламента Д.Гулманова зачитала соответствующее Постановление Меджлиса Туркменистана.

Согласно документу, учитывая огромный личный вклад в укрепление независимости, суверенитета и правового статуса постоянного нейтралитета Туркменистана, повышение его международного авторитета в соответствии с принципами постоянного нейтралитета, направление внешней политики нашей страны – политики «открытых дверей», доктрины «Диалог – гарантия мира», являющейся главным внешнеполитическим курсом страны в международных отношениях, развитие мирных, дружественных и взаимовыгодных связей Отчизны с государствами мира и международными организациями, в реализацию потенциала туркменского нейтралитета в политическом, дипломатическом, правовом, экономическом, социально-культурном и гуманитарном направлениях, продвижение и осуществление инициатив по обеспечению мира, безопасности и устойчивого развития в регионе и на планете, закрепление на законодательной основе правовых основ политики мира и доверия Туркменистана, её норм, основных целей, превентивной дипломатии, приоритетных векторов внутренней и внешней политики страны, а также за особые заслуги перед обществом и государством, на основании многочисленных предложений, поступивших от народных представителей, крупных общественных объединений, трудовых коллективов и граждан страны в Международный год мира и доверия, в связи с Международным днём нейтралитета, 30-летием постоянного нейтралитета Туркменистана, в соответствии со статьёй 81 Конституции Туркменистана Президент Сердар Бердымухамедов в торжественной обстановке награждается юбилейной медалью Туркменистана «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» и комплектом памятных знаков.

Затем состоялась церемония вручения юбилейной медали Туркменистана «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» и комплекта памятных знаков Председателю Меджлиса Туркменистана, заместителям Председателя Кабинета Министров, руководителям военных и правоохранительных органов, а также хякимам велаятов.

Заместитель Председателя Кабинета Министров, министр иностранных дел Р.Мередов от имени участников торжества и сотрудников дипломатической службы страны сердечно поздравил Президента Сердара Бердымухамедова с государственной наградой, Международным днём нейтралитета, славным 30-летием постоянного нейтралитета Туркменистана, а также с выходом в свет книги «Нейтралитет Туркменистана – светлый путь мира и доверия», пожелав, чтобы подобных прекрасных произведений было больше.

Далее от имени всего личного состава военных и правоохранительных органов секретарь Государственного совета безопасности, министр обороны Б.Гундогдыев сердечно поздравил Президента Туркменистана, Верховного Главнокомандующего Вооружёнными Силами страны с вручением юбилейной медали «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» и комплекта памятных знаков, а также с выходом в свет нового великолепного произведения, высказав в этой связи самые наилучшие пожелания. Также руководители военных и правоохранительных органов выразили глубокую признательность главе государства за награждение государственной наградой, заверив, что защитники Отечества приложат все усилия для успешного выполнения поставленных перед ними важных и ответственных задач.

Поблагодарив за поздравления и добрые пожелания, Президент Сердар Бердымухамедов отметил, что воспринимает юбилейную медаль «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna», вручённую в Международный год мира и доверия по случаю Международного дня нейтралитета, в качестве награды всему туркменскому народу.

В завершение церемонии Президент Туркменистана ещё раз тепло поздравил всех с 30-летием постоянного нейтралитета, а также с вручёнными сегодня государственными наградами и пожелал больших успехов в работе во имя дальнейшего прогресса независимой нейтральной Родины.

Today, President Serdar Berdimuhamedov held an extended meeting of the Cabinet of Ministers with participation of heads of diplomatic missions and consular services of Turkmenistan in foreign states and representations of our country at international organisations. Its agenda included priority issues of the foreign policy realised by our neutral fatherland on the world scene.

Having opening the meeting and having underlined that a big holiday - International Neutrality Day is marked on December 12, the head of the state warmly congratulated the gathered and in their persons, all Turkmen people on the glorious 30th anniversary of permanent neutrality of Turkmenistan.

By tradition, we pardon the citizens who were convicted for their committed crimes, but regret for their criminal conduct and sincere repent, President Serdar Berdimuhamedov said and continued his speech that noble actions to exempt from further punishment in this connection are regularly carried out.

Then, the floor was given to Secretary of the State Security Council, Chairman of the Commission for the preparation of proposals on issues of citizenship and pardon under the President of Turkmenistan B. Gundogdyev who reported on results of the work to pardon convicted persons in honour of International Neutrality Day.

Having heard the report, head of the state Serdar Berdimuhamedov, following this noble tradition, signed the Decree on pardoning of 231 citizens on the occasion of International Neutrality Day. Chairman of the Commission was instructed to take necessary measures together with heads of law enforcement bodies that, all who were released from places of their punishment, would return to their families in the near future.

The President of Turkmenistan wished the pardoned citizens to work and serve honesty their native land and enjoy fruits of their honest work.

Addressing participants of the meeting, the head of the state pointed out that today the work carried out in the sphere of international cooperation of Turkmenistan will be summed up as well as topical aspects of the foreign policy of the country and priority goals in the given area for the forthcoming year will be defined.

- In this activity we are guided by the legal status of permanent neutrality of our independent fatherland and the Concept of the foreign policy of Turkmenistan for 2022-2028, - President Serdar Berdimuhamedov said.

Then, the floor was given to Deputy-Chairman of the Cabinet, Minister of Foreign Affairs R.Meredov who, first of all, on behalf of employees of the diplomatic corps of the country warmly congratulated the head of the state on the significant 30th anniversary of permanent neutrality of our fatherland and International Neutrality Day and wished sound health, well-being and great successes in his state and international activities.

The Deputy-Chairman of the Cabinet, Minister of Foreign Affairs on behalf of the Ministry of Foreign Affairs, heads of diplomatic representatives and consular establishments of Turkmenistan abroad also expressed to President Serdar Berdimuhamedov his deep gratitude for the expanded meeting of the Cabinet of Ministers devoted to issues of the foreign policy of our fatherland held today.

As he marked, under the wise leadership of the head of the state and National Leader of the Turkmen people, Chairman of the Khalk Maslakhaty Hero-Arkadag, our country realises the foreign policy according to the Concept of the foreign policy of neutral Turkmenistan for 2022-2028.

As known, the basis of the modern foreign policy strategy of the country, which is based on principles of neutrality put by Hero-Arkadag, throughout many years consistently develops. Being the head of the state, the National Leader of the Turkmen people put forward the doctrine «Peace through development» which in practice confirms that development in all spheres is possible under the conditions of stability and peace.

The philosophy put forward by Hero-Arkadag «Dialogue - a guarantee of peace», being a new philosophical approach in the system of modern international relations, underlines the importance of solution of arising international and interstate issues exclusively by means of dialogue, in particular, via negotiations and political-diplomatic means.

At the same time, the principle initiated by President Serdar Berdimuhamedov «Peace and trust» urged to promote accelerated general sustainable development and strengthening of trust between peoples and states.

These initiatives form a uniform concept, which consists in the fundamental idea of the fact that peace provides progress, and trust, in turn, strengthens security and sustainable development.

The Deputy-Chairman of the Cabinet, Minister of Foreign Affairs marked that these important political doctrines form a reliable basis for consolidation of people and states in the conditions of modern international situation, definition of culture of peace and trust as a key factor of world policy. Our country takes an active part in realisation of these principles by means of the initiatives advanced on the world scene.

As he underlined, initiatives and proposals made by the head of the state in his speech at the plenary meeting of the 80th session of the General Assembly of the United Nations Organization are aimed at enrichment of international cooperation of Turkmenistan with a qualitatively new content. It was in this connection noted that for their practical implementation, Turkmen diplomats would use their best efforts, actively co-operating with the United Nations and other international structures.

The Deputy-Chairman of the Cabinet, Minister of Foreign Affairs on behalf of employees of the diplomatic corps expressed his deep gratitude to the President of Turkmenistan for his all-round assistance to the Service, in particular, created possibilities for effective activity, perfection of its organizational, legal, financial and material and technical basis, for his constant support in improvement of working conditions and life of employees.

In addition, he pointed out that support rendered by the head of the state is rather valuable for diplomats to train diplomats and increase of their qualification.

As known, professional specialists are necessary for successful realisation of the foreign policy in such areas as international diplomacy, law, economy, journalism and others. A special place is given to the Institute of International Relations, which at the initiative of Hero-Arkadag was opened on March 20, 2008 in training diplomats of the country. For the past 17 years, the national diplomatic school has trained hundreds of specialists. At present, they work in various establishments of the country, bringing a worthy contribution to successful realisation of the foreign policy of our state, augmentation of the international authority of our fatherland.

At the end of his speech, the Deputy-Chairman of the Cabinet, Minister of Foreign Affairs assured President Serdar Berdimuhamedov and Hero-Arkadag that the diplomatic service of Turkmenistan will make all necessary for further effective realisation of the foreign policy based on the status of permanent neutrality of Turkmenistan, peace and good neighbourhood and wished the head of the state and the National Leader of the Turkmen people sound health.

Then, President Serdar Berdimuhamedov, addressing participants of the meeting, underlined that at the initiative of Turkmenistan, the General Assembly of the United Nations Organization unanimously adopted the Resolution «2025 - International year of peace and trust». It became one of the significant political events. It was in this connection noted that important international actions during the current year were held.

The significance of the International year of peace and trust was essentially increased by the fact of coincidence of the 80th anniversary of the foundation of the United Nations Organization and glorious 30th anniversary of permanent neutrality of our native land. This year, at the 61st plenary meeting of the 79th session of the General Assembly of the United Nations, the Resolution initiated by our country «Permanent neutrality of Turkmenistan» was unanimously adopted. The recognition of the status of permanent neutrality of our fatherland by the United Nations Organization three times clearly attests to consistency of our policy of neutrality, President Serdar Berdimuhamedov said.

The international year of peace and trust as well as the glorious 30th anniversary of permanent neutrality are widely marked in our country and abroad: a number of significant thematic events were held, important documents were adopted.

In the current year, in the Avaza national tourist zone the Third Conference of the United Nations Organization on the land-locked developing countries was held at high level. Following the results of the Forum, which considerably increased the international authority of Turkmenistan, the Avaza political declaration was adopted and the Avaza program of actions for 2024-2034 was announced, the head of the state noted.

At the 18th plenary meeting of the 80th session of the General Assembly of the United Nations Organization, the Resolution «Avaza political declaration» was adopted unanimously.

With a view to strengthen notably the position of the policy of positive neutrality of our country in the national legislation, the Constitutional law “On the legal basis of the policy of peace and trust of neutral Turkmenistan» was adopted.

At the same time, President Serdar Berdimuhamedov underlined that in promotion of the doctrine of peaceful disposition of our state on the global arena, an essential role will play a representative Forum of the International year of peace and trust to be held in the capital city Ashgabat within the next few days. This International forum will increase the authority of Turkmenistan as a peaceful state and will also display a great respect of the world community for our state, the Turkmen people and the policy of positive neutrality.

Visually reflecting the foreign policy of Turkmenistan, these events remarkably open the importance of work carried out by us for maintenance of universal peace, sustainable development and promotion of dialogue on the basis of trust.

In this regard, the head of the state pointed out the significance of further effective expansion of interaction with international organisations in the field.

The President of Turkmenistan warmly congratulated participants of the meeting with these historically significant events and achievements in the life of the country.

Further, the head of the state underlined that an overall objective of the foreign policy and diplomatic activity of our fatherland in the forthcoming 2026 - advancement and practical realisation of the resolutions adopted by the General Assembly of the United Nations Organization at the initiative of Turkmenistan.

Today, our country conducts corresponding work for fulfilment of joint programs with the United Nations, President Serdar Berdimuhamedov said, especially having noted an important role of the «Turkmenistan – UN» Strategic Advisory Council.

The concept of the foreign policy of neutral Turkmenistan is rather extensive and incorporates a number of areas. The next year Turkmenistan will continue to expand interaction both in bilateral and multilateral formats.

The dialogue with the neighbouring states here acts as a priority, President Serdar Berdimuhamedov underlined, having noted that Turkmenistan will strengthen henceforth relations with countries of Central Asia as well as the Caspian region, based on friendship, good neighbourhood and mutual respect.

At the same time, it was underlined that close partnership with member states of the Economic Cooperation Organization in economic, energy, transport and communication spheres will be continued.

Turkmenistan will considerably expand interaction with states of South Asia, Near and Middle East and the Asian-Pacific region. Today, in these regions general economic and technological progress is observed. As the head of the state noted, these countries show a great interest in cooperation with Turkmenistan.

It is necessary to carry out corresponding work for the implementation of the strategy «The Great Silk road», which is a link of the transport-transit corridor from Asia to Europe, to continue promotion of equal rights, mutually beneficial relations with European countries, based on mutual respect. It is necessary to give special attention to cooperation with them in the field of high technologies, transition to "green" energy and introduction of artificial intelligence, President Serdar Berdimuhamedov stated.

One should consistently expand interaction with the states of North and South America, the African continent, the head of Turkmenistan continued his speech and pointed out partnership with the United Nations Organization and other international structures among areas of cooperation.

Addressing participants of the meeting, President Serdar Berdimuhamedov underlined that the forthcoming year will host a considerable quantity of international events. So, in 2026 the main holiday of the country - the 35th anniversary of our sacred independence will be solemnly celebrated, VIII consultative meeting of heads of states of Central Asia will take place. At the same time, in the forthcoming year, Turkmenistan will preside in the Commonwealth of Independent States and our country will host the regular meeting of the Council of heads of states of the Commonwealth of Independent States.

At the end, his expressed firm confidence that employees of the diplomatic service will carry out a large-scale activity to protect interests of our independent neutral fatherland on the international scene.

Then, the head of the state signed the Resolution on financial issues of the diplomatic service of Turkmenistan as well as documents to award citizens of the country and foreign citizens the anniversary medal «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» and memorable badge.

Further, the floor was given to Permanent Representative of Turkmenistan to the United Nations, Hero of Turkmenistan A. Atayeva who warmly congratulated President Serdar Berdimuhamedov and Hero-Arkadag and participants of the meeting with International Neutrality Day and the 30th anniversary of permanent neutrality of our fatherland.

As she marked, the outgoing International year of peace and trust has clearly attested to the fact that our country consistently puts into practice the foreign policy aimed at maintenance of universal peace and sustainable development, expansion of constructive and friendly relations with peoples and states of the world, large international organisations, first of all with the United Nations Organization as well as steady grow of the international authority of our fatherland.

Within a year employees of the Permanent mission of Turkmenistan at the United Nations, proceeding from the Concept of the foreign policy of neutral Turkmenistan for 2022-2028, carried out the work on further increase of the prestige of Turkmenistan on the world scene, implementation of significant initiatives put forward by President Serdar Berdimuhamedov and National Leader of the Turkmen people Hero-Arkadag for strengthening peace and security and maintenance of sustainable development.

Participation of the head of the state in the high level plenary meeting of the 80th session of the General Assembly of the United Nations in September became one of the important events of 2025.

As she pointed out, in the deeply substantial speech of the President of Turkmenistan from the high podium of the General Assembly specific proposals and initiatives on such topical issues as a universal peace, security, multilateral humanitarian and international legal cooperation were put forward.

The permanent representative of Turkmenistan at the United Nations Organization reported on the undertaken steps for practical realisation of these initiatives.

With a view of embodiment of important international proposals of the head of the state into life, proper work aimed at strengthening peace and security, achievement of sustainable development is carried out.

The basic events for consolidation of peace and security at regional and international levels were held within the International year of peace and trust declared by the General Assembly of the United Nations at the initiative of Turkmenistan. In New York in the United Nations headquarters, on January 17 with participation of heads of this Organization and member countries the opening of the Year took place and the joint Road map for 2025 was adopted.

At the 61st plenary meeting of the General Assembly, which was held on March 21 of the current year, the Resolution «Permanent neutrality of Turkmenistan» was unanimously adopted for the third time and it attested to the historical importance of the model of neutrality chosen as main principle of the foreign policy of our country.

In the given context, she marked with satisfaction that the number of member countries of the Group of friends of neutrality for peace, security and sustainable development, created in 2020, annually grows under the aegis of the United Nations at the initiative of Turkmenistan.

As was underlined by the permanent representative of Turkmenistan at the United Nations, corresponding work is also carried out for practical realisation of the initiatives put forward by President Serdar Berdimuhamedov on maintenance of sustainable development at regional and global levels, promotion of international economic relations.

One of the internationally significant events in this area was the Third Conference of the United Nations on the land-locked developing countries, which was held in the Avaza national tourist zone on August 5-8, 2025. A special emphasis was made on the importance of long-term and significant international documents adopted on the sidelines of the Forum held under the aegis of the United Nations, including the Avaza program of actions for 2024-2034 and the Avaza political declaration. Today, concrete work is carried out together with corresponding structures of the United Nations for their realisation.

The unanimous election of Turkmenistan on June 4, 2025 by the General Assembly as a member of the Economic and Social Council of the United Nations Organization for 2026-2028 became one of the international successes in the given area.

These achievements clearly speak of efficiency of the foreign policy strategy of the country realised under the leadership of the President of Turkmenistan and Hero-Arkadag based on principles of neutrality, peaceful disposition, good neighbourhood and productive cooperation as well as its full conformity to long-term interests of the world community.

The permanent representative of Turkmenistan at the United Nations Organization expressed on behalf of Turkmen diplomats warm gratitude to President Serdar Berdimuhamedov for his huge attention and created conditions for successful work.

Then, addressing participants of the meeting, President Serdar Berdimuhamedov noted that he completed work on the book «Neutrality of Turkmenistan - a bright path of peace and trust», devoted to results of the current year.

It underlines the significance of permanent neutrality, which was recognized for three times by the General Assembly of the United Nations Organization and widely highlights the historical initiatives aimed at maintenance of universal peace and trust. The book also reflects reached high boundaries and successes of our country. It will becomes a gift to our people, the head of the state noted.

Concluding the expanded meeting of the Cabinet of Ministers, President Serdar Berdimuhamedov once again warmly congratulated its participants with the 30th anniversary of permanent neutrality and wished them sound health, well-being and great successes in their work for the public good.

* * *

On completion of the expanded meeting of the Cabinet of Ministers in the Oguzhan Palace complex, the awarding ceremony of President Serdar Berdimuhamedov as well as members of the Government, heads of military and law enforcement bodies of the country, khyakims of velayats the anniversary medal of Turkmenistan «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» and a complete set of memorable badges took place.

In the beginning of the ceremony, the head of the national Parliament D.Gulmanova read the corresponding Resolution of the Mejlis of Turkmenistan.

According to the document, considering a huge personal contribution to the strengthening of independence, sovereignty and legal status of permanent neutrality of Turkmenistan, increase of its international authority according to principles of permanent neutrality, course of foreign policy of our country – policy "open doors», the doctrine «Dialogue - a guarantee of peace», which serves the main foreign policy of the country in the international relations, development of peace, friendly and mutually beneficial relations of our fatherland with states of the world and international organisations, in realisation of the potential of Turkmen neutrality in political, diplomatic, legal, economic, social, cultural, and humanitarian areas, advancement and realisation of initiatives on maintenance of peace, security and sustainable development in the region and planet, strengthening of legislative framework of the policy of peace and trust of Turkmenistan, its norms, main objectives, preventive diplomacy, priority vectors of the home and foreign policy of the country as well as for special merits before society and the state, on the basis of the numerous proposals, which have arrived from national representatives, large public associations, labour collectives and citizens of the country in the International year of peace and trust, in connection with the International Neutrality Day, the 30th anniversary of permanent neutrality of Turkmenistan, according to article 81 of the Constitution of Turkmenistan President Serdar Berdimuhamedov under solemn conditions is awarded the anniversary medal of Turkmenistan «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» and a complete set of memorable badges.

Then, the awarding ceremony of the anniversary medal of Turkmenistan «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» and a complete set of memorable badges to the Chairwoman of the Mejlis of Turkmenistan, deputy-chairmen of the Cabinet, heads of military and law enforcement bodies as well as khyakims of velayats took place.

Deputy-Chairman of the Cabinet, Minister of Foreign Affairs R.Meredov on behalf of participants of the celebration and employees of the diplomatic service of the country warmly congratulated President Serdar Berdimuhamedov with his state award, International Neutrality Day and glorious 30th anniversary of permanent neutrality of Turkmenistan as well as with release of the book «Neutrality of Turkmenistan - a bright path of peace and trust» of the print and wished further prolific work.

Further, on behalf of all the staff of military and law enforcement bodies, Secretary of the State Security Council, Minister of Defence B.Gundogdyev warmly congratulated the President of Turkmenistan, Supreme Commander-in-Chief of the Armed Forces of the country with the anniversary medal «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» and a complete set of memorable badges and with release of the new magnificent work out of print and conveyed his best regards to that end. Heads of military and law enforcement bodies also expressed their deep gratitude to the head of the state for their state award, and assured that defenders of our fatherland will use their best efforts for successful fulfilment of important responsible goals set before them.

Having thanked for congratulations and kind wishes, President Serdar Berdimuhamedov pointed out that he considers the anniversary medal «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna», awarded in the International year of peace and trust on the occasion of the International Neutrality day as an award to all Turkmen people.

At the end of the ceremony, the President of Turkmenistan once again warmly congratulated all with the 30th anniversary of permanent neutrality and state awards handed today and wished great successes in their work for further progress of our independent neutral country.