Ýurdumyzda zähmeti guramagyň hem-de goramagyň hukuk esaslaryny döretmek we kämilleşdirmek arkaly zähmet kanunçylygyny emele getirmegiň we ösdürmegiň ýolunda amal edilýän işler her bir raýatyň mynasyp, öndürijilikli zähmet çekmegine ýardam edýär. 2024-nji ýylyň 30-njy noýabrynda «Türkmenistanyň Zähmet kodeksine üýtgetmeler girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» atly döwlet ideologiýasynyň durmuş hakykatyny nobatdaky gezek dabaralandyrdy. Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Prezident Maksatnamasynda ilatyň iş bilen üpjünçiligi, durmuş üpjünçiligi çygrynda kanunçylygyň kämilleşdirilmegi, ilaty durmuş taýdan goramagyň ulgamyna täze usullaryň girizilmegi göz öňünde tutulýar. 

Zähmet çekmäge bolan hukugyň esasy Adam hukuklarynyň Ählumumy Jarnamasynda, soňra Ykdysady, durmuş we medeni hukuklar barada halkara Ylalaşygynda ykrar edildi. Şunlukda, bu hukuk esaslar Türkmenistanyň Konstitusiýasynda berkidilip, Türkmenistanyň Zähmet kodeksinde, «Ilatyň iş bilen üpjünçiligi hakynda» Türkmenistanyň Kanunynda, şeýle hem beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynda giňeldilýär we üpjün edilýär. 

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň Hökümeti bilen Halkara Zähmet Guramasynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek boýunça çäreleriň 2023-nji ýyl üçin «Ýol kartasynyň» çäklerinde geçirilen gözegçilik işleriniň netijesinde, guramanyň taýýarlan netijenamasyndaky teklipler esasynda, 2024-nji ýylyň 30-njy noýabrynda «Türkmenistanyň Zähmet kodeksine üýtgetmeler girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. 

Hususan-da, şu Kodeksiň mejbury hem-de hökmany zähmetiň gadagan edilmegini beýan edýän 8-nji maddasynyň üçünji böleginiň 2-nji bendinde «raýatlaryň adaty raýat borçlarynyň bir bölegi bolup durýan islendik iş (gulluk)» we 7-nji bendinde «ownuk jemgyýetçilik işleri, ýagny zähmetkeşler köpçüliginiň agzalary tarapyndan şol zähmetkeşler köpçüliginiň göni peýdasy üçin ýerine ýetirilýän we şoňa görä-de zähmetkeşler köpçüliginiň agzalarynyň adaty raýatlyk borçlary hasap edilip bilinjek işler» diýen görnüşde beýan edilen kadalaryň raýatlaryň mejbury zähmete çekilmegine mümkinçilik döredip biljekdigi nazara alnyp, ady agzalan bentler güýjüni ýitiren diýlip ykrar edildi. Munuň özi şol kadalarda agzalýan «ownuk jemgyýetçilik işleri», «adaty raýatlyk borçlary hasap edilip bilinjek işler» diýlip işiň haýsy görnüşlerini göz öňünde tutup bolar, «zähmetkeşler köpçüliginiň agzalary» diýip kimleri degişli edip bolar diýen düşünişmezlikleriň ýüze çykmasyny aradan aýrar. 

Türkmenistanyň Zähmet kodeksiniň mejbury hem-de hökmany zähmetiň gadagan edilmegini beýan edýän 8-nji maddasynyň üçünji böleginiň 2-nji we 7-nji bentleriniň Kodeksden aýrylmagy teklip edilýär. 

Zähmet kanunçylygynyň berjaý edilişine gözegçiligi amala aşyrmaga gatnaşmakda kärdeşler arkalaşyklary guramalarynyň we olaryň birleşikleriniň ygtyýarlyklary bilen bagly degişli üýtgetmeler girizildi. Has takygy, Halkara Zähmet Guramasynyň mejbury we çaga zähmetiniň öňüni almak boýunça beren tekliplerini göz öňünde tutup, Kodeksiň 8-nji we 23-nji maddalaryna hem-de kärdeşler arkalaşyklary guramalarynyň we olaryň birleşikleriniň ygtyýarlyklary bilen bagly 406-njy maddanyň üçünji, dördünji böleginde beýan edilen kadalara «Türkmenistanyň zähmet kanunçylygynyň berjaý edilişine gözegçiligi amala aşyrmak üçin kärdeşler arkalaşyklary guramalary we olaryň birleşikleri kärdeşler arkalaşyklary guramalarynyň zähmet baradaky tehniki we hukuk gulluklaryny döredýärler, olara bolsa Türkmenistanyň kärdeşler arkalaşyklary guramalarynyň Milli merkezi tarapyndan tassyklanylýan düzgünnamalarda göz öňünde tutulan ygtyýarlar berilýär» diýen kada degişli üýtgetmeler girizildi. Has takygy, halkara tejribesinde kärdeşler arkalaşyklary guramalarynyň zähmet kanunçylygyna döwlet tarapyndan gözegçiligini amala aşyrýan gurama bolup bilmeýändigi, olar öz ygtyýarlyklaryny özbaşdak kesgitleýändigi bellenilýär. Şu nukdaýnazardan, bu beýan edilýän kadanyň mazmunyna «Türkmenistanyň zähmet kanunçylygynyň berjaý edilişine gözegçiligi amala aşyrmaga gatnaşmak üçin kärdeşler arkalaşyklary guramalary we olaryň birleşikleri kärdeşler arkalaşyklary guramalarynyň zähmet baradaky tehniki we hukuk gulluklaryny döredýärler. Türkmenistanyň welaýatlarynda, etraplarynda we şäherlerinde hereket edýän kärdeşler arkalaşyklary guramalarynyň çäk birleşikleri kärdeşler arkalaşyklary guramalarynyň zähmet baradaky tehniki we hukuk gulluklaryny döredýärler» diýen görnüşde üýtgetmeler girizildi. 

«Notariat we notarial işi hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, hünärmenlik hyzmatlaryny amala aşyrýan hususy notariuslaryň işe başlamagy hem-de Türkmenistanyň Zähmet kodeksiniň 12-nji maddasyna 2024-nji ýylyň 13-nji iýulynda girizilen üýtgetmä laýyklykda, hünärmenlik hyzmatlaryny amala aşyrýan fiziki şahslaryň, şol sanda hususy notariuslaryň iş beriji fiziki şahs hökmünde ykrar edilmegi, olaryň zähmet depderçelerini resmileşdirmek, maglumatlary girizmek bilen bagly Kodeksiň 30-njy we 293-nji maddalaryna degişli üýtgetmeleriň girizilmegi maksadalaýyk hasaplandy. 

Zähmet gatnaşyklaryny döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, Kodeksiň 241-nji maddasynyň 5-nji we 6-njy bentlerine girizilen üýtgetme bolsa, göwrelilik we çaga dogurmak boýunça rugsat berlip, wagtlaýyn ýok işgäriň ýerine işleýän işgäre şol döwürde göwrelilik we çaga dogurmak boýunça rugsat bermek bilen bagly kadalary kämilleşdirmegi maksat edinýär. Şunda esasy işgär işe çykanda, onuň ýerine işleýän wagtlaýyn işgär göwrelilik we çaga dogurmak boýunça rugsatda (112 gün wagtlaýyn zähmete ukypsyzlyk döwründe) bolsa, birinjiden, bir wezipe birliginde iki işgäriň saklanmagy nädogry bolýar, ikinjiden, bir wezipe birligi üçin iki işgäre şol bir wagtda töleg etmeli bolýar we bu ýagdaý iş berijä maliýe kynçylygyny döredýär (iş tejribesinde bu ýagdaý işgärleriň köp böleginiň aýal maşgalalar bolup durýan kärhanalarynda (dokma fabriklerinde we ş.m) yzygiderli ýüze çykyp durýar). 

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň milli kanunçylygyny kämilleşdirmek we halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyk getirmek barada berýän tabşyryklaryny ýerine ýetirmek maksady bilen, Türkmenistanyň Mejlisinde «Türkmenistanyň Zähmet kodeksine üýtgetmeler girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. Bu Kanunyň kabul edilmegi ýurdumyzyň häzirki zaman hukuk binýadynyň kämilleşdirilmegine uly goşant bolar.

Merjen BORJAKOWA, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň hünärmeni

Tamamlanan 2024-nji ýyl Ahal we­la­ýa­ty­nyň dur­mu­şyn­da şat­lyk­ly wa­ka­la­ra, gu­wan­dy­ry­jy üs­tün­lik­lere baý bol­dy. Änew şä­he­ri­niň «Tür­ki dün­ýä­si­niň me­de­ni paý­tag­ty» diý­lip yg­lan edi­len 2024-nji ýyl­da welaýaty­my­zyň ila­ty tä­ze des­ga­lar­dyr bi­na­la­ryň bir­nä­çe­si­niň açy­lyş daba­ra­la­ry­na şa­ýat bol­dy. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň gatnaş­ma­gyn­da Bä­her­den se­ment zawody­nyň ikin­ji tap­gy­ry­nyň hem-de Ýaş­lyk suw aras­sa­laý­jy desgasynyň toý ru­hun­da açy­lyp işe gi­ri­zil­megi şan­ly ýy­la şan go­şan buýsanç­ly wa­ka­lar hök­mün­de ta­ryh sa­hypa­la­ryn­da aý­ra­tyn orun alar. Şol iri des­ga­la­ryň açy­lyş da­ba­ra­la­rynyň çä­gin­de Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Serda­ry­my­zyň we­la­ýa­ty­my­zyň ila­ty­na döw­re­bap ýo­lag­çy awtobuslarynyň 200-e go­la­ýy­ny sow­gat et­me­gi adam hak­da­ky ala­da­nyň rowaç­lan­ýan­dy­gy­ny da­ba­ra­lan­dy­ran wa­ka­lar hök­mün­de ýat­da gal­dy. 

Şan­ly ýyl­da türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri, Türk­me­nis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Änew şä­he­rin­de tä­ze metji­diň açy­lan­dy­gy­ny, Gah­ry­man ha­jy Ar­ka­da­gy­my­zyň baş­lan­gy­jy we tek­li­bi esa­syn­da bu met­ji­diň «Seýit Jemaleddin metjidi» diýlip at­lan­dy­ry­lan­dy­gy­ny hem gu­wanç bilen bellemelidiris. 

Ak bug­daý hem-de Ba­ba­daý­han et­rap­la­ryn­da et­rap Po­li­si­ýa bölümle­ri­niň po­li­si­ýa­nyň ýol gö­zeg­çi­li­gi gul­lu­gy­nyň aw­tou­lag­la­ryň tehni­ki ýag­da­ýy­ny anyk­la­ýyş we ha­sa­ba alyş to­par­la­ry­nyň eda­ra binalarynyň, Gök­de­pe, Ak bug­daý, Ka­ka etrap­la­ryn­da kuw­wat­ly­gy degiş­li­lik­de bir gi­je-gün­diz­de 20; 15; 10 müň kub­met­re deň bo­lan la­gym su­wuny aras­sa­laý­jy des­ga­la­ryň, Te­jen et­ra­by­nyň Te­jen şä­he­rin­de kuwwat­ly­ly­gy bir gi­je-gün­diz­de 30 müň kub­metr bo­lan suw aras­sa­laý­jy des­ga­sy­nyň, Ak bug­daý et­ra­by­nyň çä­gin­de hu­su­sy pu­da­gyň we­kil­leri­ne de­giş­li bo­lan po­lat tur­ba­la­ry we pro­fil­le­ri ön­dür­ýän, ko­fe we ko­fe önümle­ri­ni ön­dür­ýän, şeý­le-de nah ýüp­lük ön­dür­ýän kär­ha­na­la­ryň açylyp ula­nyl­ma­ga be­ril­me­gi şan­ly wa­ka­la­ryň ha­ta­ryn­da ag­zal­ma­ga myna­syp­dyr. Şeý­le des­ga­la­ryň açyl­ma­gy bi­len we­la­ýa­ty­my­zyň ýaşlarynyň ýüz­ler­çe­si üçin döw­re­bap iş orunlary emele geldi. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Kara­ry esa­syn­da Ak bug­daý et­raby­nyň Bo­kur­dak şä­her­çe­sin­de 1200 orun­lyk tä­ze, döw­re­bap or­ta mek­de­bi we 120 orun­lyk umu­my ýa­şa­ýyş ja­ýy gur­lup ula­nyl­maga be­ril­di. Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man ­Ser­da­ry­my­zyň Bi­lim­ler we ta­lyp ýaş­lar gü­nün­dä­ki bu sowgady di­ňe bir bu şä­her­çä­niň ila­ty­nyň däl, we­la­ýa­ty­my­zyň ag­zy­bir ýaşaý­jy­la­ry­nyň her bi­ri­niň göw­nü­ne ga­nat ber­di. Buý­san­dy­ran zat­la­ryň bi­ri-de 2024-2025-nji okuw ýy­lynyň ba­dal­ga alan şol toý gü­nün­de welaýa­ty­my­zyň ak mek­dep­le­ri­niň bosagasyndan ätlän 1-nji synp okuwçy­la­ry­nyň äh­li­si­ne hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň adyn­dan kompýuterle­riň sow­gat edil­me­gi­dir. 

We­la­ýa­ty­myz­da se­na­gat puda­gy­nyň dür­li ugur­la­ryn­da gaza­ny­lan üs­tün­lik­ler, oba ho­ja­lyk toplumynda ýetilen sepgitler hem guwandyryjydyr, buý­san­dy­ry­jy­dyr. «Pähim-paýhas ummany Magtymgu­ly Py­ra­gy» ýy­ly şy­ga­ry as­tyn­da ge­çen şan­ly ýyl­da welaýatymy­zyň gal­la­çy daý­han­la­ry dä­ne ýe­tiş­di­rilen 195 müň gek­tar­dan ha­sy­lyň 400 müň ton­na­sy­ny alyp, bu ba­bat­da­ky tab­şy­ryk­la­ry­ny üstünlikli ber­jaý et­di­ler. We­la­ýa­ty­my­zyň «ak al­tyn» us­sat­la­ry go­wa­ça ýe­tiş­di­ri­len 135 müň gek­tar meý­da­nyň ha­sy­ly­ny soň­ky ha­na­sy­na çen­li ýyg­nap aldy­lar. Gök-bak­ja eke­ran­çy­la­ry­myz, mal­dar­la­ry­myz, ýüpekçileri­miz bol­sa şan­ly ýy­ly ýo­ka­ry gör­ke­zi­ji­ler bilen jemlediler. 

Ge­çen ýy­lyň şan­ly wa­ka­la­ry, gu­wan­dy­ry­jy üs­tün­lik­le­ri tä­ze — 2025-nji ýy­ly ýag­şy ar­zuw­lar bi­len gar­şy­lap, tä­ze-tä­ze zäh­met ýeňişlerini ga­zan­ma­ga ruh­lan­dyrdy. Aja­ýyp pur­sat­dan peý­da­la­nyp, berka­rar Wa­ta­ny­my­zy, bag­ty­ýar ulus-ili­mi­zi be­dew bat­ly ösüş­le­riň ak ýo­lun­dan eş­ret­li gün­le­re alyp bar­ýan hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň, Gahryman Ar­ka­da­gy­my­zyň jan­la­rynyň sag, ömür­le­ri­niň uzak bolmagyny, döw­let­li tu­tum­la­ry­nyň mun­dan beý­läk-de ro­waç­lan­ma­gy­ny ar­zuw edýäris. 

Resul IŞANGULYÝEW, 

Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň 

Ahal welaýat komitetiniň başlygy, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty

Hä­zir­ki aja­ýyp döw­rü­miz­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da uly-uly üstün­lik­le­re ýe­til­ýär, Di­ýa­ry­myz be­ýik ösüş­le­re bes­len­ýär. «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» ýy­ly hem beýik ösüş­ler bi­len tä­ze ta­ry­hy­my­zyň al­tyn sa­hy­pa­syn­da orun al­dy. Ynha, Tä­ze ýyl baý­ram­çy­ly­gy hem ýe­tip gel­ýär. Asyl­ly dä­be gö­rä, her ýyl­da ga­za­ny­lan üs­tün­lik­ler, be­ýik ösüş­ler ha­kyn­da be­ýan edil­ýär. Şu ýyl­da hem mil­li me­de­ni­ýe­ti­mi­ziň, nus­ga­wy ede­bi­ýa­ty­my­zyň dün­ýä ýaýylan­dy­gy­ny, Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň eser­le­ri­niň wa­gyz edi­len­di­gi­ni aý­ra­tyn bel­le­mek ge­rek. Bu şan­ly wa­ka­lar her bir yn­sa­nyň kal­byn­da buý­sanç dö­red­ýär.

Her bir ýyl şan­ly wa­ka­la­ry bi­len aý­ra­tyn ta­pa­wut­lan­ýar. Şu ýyl­da Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň dog­lan gü­nü­niň 300 ýyl­ly­gy dün­ýä­de giň­den bel­le­nil­di. Şeý­le hem «Pä­him-­paýhas um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» ýylyn­da Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň gat­naşma­gyn­da Köpetdagyň ete­gin­dä­ki gö­zel künjek­de «Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» me­de­ni­se­ýil­gäh top­lu­my­nyň hem­-de Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň ýa­dy­gär­li­gi­niň da­ba­ra­ly ýag­daý­da açyl­ma­gy be­ýik şa­hy­ra go­ýul­ýan uly hor­ma­tyň nyşany hök­mün­de kal­by­my­zy buý­san­ja bes­le­di. Mu­nuň özi akyl­dar şahy­ryň be­lent sar­pa­sy­ny has-­da ýo­kar­lan­dyr­dy, be­ýik de­re­je­le­re ýe­tir­di. 

Şu ýyl mil­li me­de­ni­ýe­ti­mi­ziň dün­ýä ýa­ýyl­ýan aja­ýyp ýyl­la­ryn­dan bi­ri bol­dy. Mil­li me­de­ni­ýe­tiň dün­ýä ýa­ýyl­ma­gy dost­-do­gan­ly­gyň, halkla­ryň hoş­ni­ýet­li hyz­mat­daş­ly­gy­nyň ös­dü­ril­me­gi­dir. Şonuň üçin hem şu aja­ýyp ýy­lyň do­wa­myn­da dün­ýä halk­la­ry bi­len dost­-do­gan­lyk gatnaşyk­la­ry­ny berkit­mä­ge, me­de­ni hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mä­ge uly ähmi­ýet be­ril­di. Bu bol­sa ýur­du­my­zyň me­de­ni­ýet dip­lo­ma­ti­ýa­sy­nyň has­da ro­waç­lan­ýan­dy­gy­ny alamat­lan­dyr­dy. Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eýýamynyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň, Arkadagly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň sa­ýa­syn­da mu­kad­des topragymyzdan göz­baş al­ýan dost-­dogan­lyk ýol­la­ry yk­lym­la­ra uza­ýar. Hä­zir­ki wagt­da me­de­ni­ýet dip­lo­ma­ti­ýa­sy­nyň da­ba­ra­lan­ma­gy halk­la­ryň dost­-do­gan­ly­gy­ny pug­talan­dyr­ýar. Dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän şeý­le özgertmeler bi­zi ýur­du­my­zyň gül­läp ösü­şi­ne özü­mi­ziň my­na­syp goşandymy­zy goş­mak­da ir­gin­siz zäh­met çekmä­ge ruh­lan­dyr­ýar. Eziz Di­ýa­ry­my­zy ösüş­le­re bes­le­ýän, halk­la­ryň ara­synda dost­-do­gan­ly­gy pugta­lan­dyr­ýan Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň, Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Serda­ry­my­zyň jan­la­ry sag bol­sun, be­ýik iş­le­ri ro­waç­lyk­la­ra beslen­sin! 

Perman SAPAROW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň baş hünärmeni.

Biziň ýurdumyzda milady ýyl hasaby ulanylýar. Bu sene hasaby boýunça 31-nji dekabr gijesi 2025-nji ýyla gadam basylar. Täze ýyly dabaraly garşy almak, birek-biregi gutlamak, Täze ýyl arzuwlaryny aýtmak türkmen halkynda hem ajaýyp däbe öwrüldi. Gök öwsüp duran arça agajyny bezemek, Aýazbabany, Garpamygy çagyrmak bilen dabaralandyrmak her bir maşgalanyň höwes edýän baýramçylygyna öwrüldi. 

Türkmençilikde Täze ýyl haýsy haýwanyň ady bilen gelýän bolsa, şol haýwanyň häsiýetine görä, ýylyň nähili boljakdygy barada çaklama ýörelgesini ata-babalarymyz ir döwürlerden bäri dowam etdiripdirler, bu ýagdaý däbe öwrülipdir. Gündogar ylmynda ýylan ýyly berekediň, paýhasyň ýyly hasaplanýar. Her bir tutan döwletli işiniň başyny Aý-Gün hasaby bilen başlamagy türkmen halkynyň has gadymy adatydyr. Gündogar senenamasynda geljek ýylyň reňki ýaşyl reňk hasap edilýär. Şundan çen tutsaň geljek ýyl şowlulygyň we abadançylygyň ýyly bolar. 

Agzybir, zähmetsöýer halkymyz ahyrlapbarýan 2024-nji ýyly «Pänim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylyny zähmet üstünlikleri bilenjemläp, Täze — 2025-nji ýyly mynasyp garşylamaga ruhubelentlik bilen taýýarlyk görýär. 

Pähim-paýhasdan, rysgal-bereketden ugur alýan Täze ýylymyz bolçulygyň ýyly bolar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe 2025-nji ýyl şanly senelere baý, üstünlikleriň ýyly bolar. Taryhymyza altyn harplar bilen ýazyljak beýik ösüşleriň dowamy bolar. 

Täze — 2025-nji ýylda hormatly Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ýurdumyzyň at-abraýyny mundan beýläk hem ýokary götermek üçin alypbarýan ýurt ähmiýetli, dünýä bähbitli ähli tutumly işleriniň rowaç almagyny, janlarynyň sag, başlarynyň belent bolmagyny arzuwedýäris! 

Hormatly ildeşler, Täze ýylyňyz gutly bolsun! Täze ýyl her bir ynsana bagt, şatlyk getirsin! 

Maral GARAGULOWA, 

Baýramaly etrabyndaky 22-nji orta mekdebiň 

türkmen dili we edebiýaty mugallymy,

 Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Sagdynlygyň we ruhubelentligiň ýurdy hökmünde dünýäde ykrar edilen Watanymyzda ýokary netijeli sporty, Olimpiýa hereketini ösdürmek, jemgyýetimizde sagdyn durmuş ýörelgesini berkarar etmek ugrunda toplumlaýyn işler durmuşa geçirilýär. Jemgyýetiň sagdynlygy ýurduň ösüşiniň wajyp şertidir. Şoňa görä-de, «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda bu ulgamyň kanunçylyk we maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak babatda uly işler amala aşyryldy. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň sport ulgamyny kämilleşdirmek, türkmen sportunyň dünýädäki abraýyny has-da belende galdyrmak, ildeşlerimizi sport bilen meşgullanmaga köpçülikleýin çekmek, sagdyn durmuş ýörelgelerini has-da ýaýbaňlandyrmak boýunça wezipeler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň çuňňur oýlanyşykly özgertmeleriniň netijesinde türkmenistanly türgenler halkara ýaryşlarda yzygiderli ýeňiş gazanyp, eziz Watanymyzyň abraýyny has-da beýgeldýärler. 

Parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk, dost-doganlyk ýörelgelerini rowaçlandyrýan ýurdumyzyň başlangyjy boýunça şu ýylyň 6-njy sentýabrynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynda «Birleşen Milletler Guramasynyň oýunlary» atly Kararnamanyň kabul edilmegi milli diplomatiýamyzyň nobatdaky ýeňşi hem-de sport ulgamyndaky üstünliklerimiziň ykrarnamasy boldy. Bu çözgüt sagdynlyk we sport ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy berkitmekde möhüm ädime öwrüldi. Türkmenistan BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy (ÝUNESKO) bilen hem netijeli hyzmatdaşlygy alyp barýar. Soňky ýyllarda ýurdumyzyň ÝUNESKO-nyň Bedenterbiýe we sport boýunça hökümetara komitetiniň agzalygyna iki gezek saýlanmagy hem bu hakykaty aýdyň tassyklaýar. 

Ýurdumyzda sporta diňe bir ussat türgenleri ýüze çykarmaga mümkinçilik berýän ýaryşlar däl, eýsem, jemgyýetde we halkara derejede abadançylygy, jebisligi berkidýän gymmatlyk hökmünde-de uly ähmiýet berilýär. Köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hereketini wagyz etmäge gönükdirilen giň gerimli çäreleriň, dürli ýaşdaky we dürli kärdäki adamlaryň gatnaşmagynda bäsleşikleriň yzygiderli geçirilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr. 

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylyny şanly wakalara, uly üstünliklere beslän mähriban il-ulsumyz täze – 2025-nji ýyly garşylaýar. Bu ýyl hem türkmen sportunyň taryhyna altyn sahypalary ýazyp, ähli babatda belent sepgitlere ýetilsin! Ýurdumyzda sagdyn durmuş ýörelgesini berkarar edýän, halklaryň arasynda dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrýan hormatly Prezidentimiziň hem-de Gahryman Arkadagymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, beýik başlangyçlary rowaç bolsun! 

Per­man SA­PA­ROW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň baş hünärmeni.

Oraz­gel­di­ SA­PA­ROW,­ Türk­me­nis­ta­nyň­ Mej­li­si­niň­­ de­pu­ta­ty, Türkmen­ga­la­­ et­ra­byndan:

— Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!», Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ynsanperwer şygarlary häzirki eşretli döwürde öz aýdyň beýanyny tapýar. Munuň nobatdaky güwäsini etrabymyzda açylyp ulanmaga berlen agyz suwuny arassalaýjy desganyň mysalynda gördük. Täze desganyň abzal ýabynyň suwuny ýokary hil derejesinde arassalap halka ýetirmegi biziň arzuwlarymyzy wysal etdi. Desgada gurnalan suwy durlaýjy howdanlarda, oturdylan daşary ýurtlaryň suw arassalaýjy enjamlary-da kämil enjamlardyr. Şolara öz ýigitlerimiz we gyzlarymyz ussatlyk bilen erk edip, ildeşlerimizi ekologik taýdan arassa, durnanyň gözi ýaly dury agyz suwy bilen üpjün edýärler. Desganyň gurulmagy bilen, etrabymyzyň obalarynyň ençemesi arassa agyz suwy bilen üpjün ediler. Döwrebap agyz suw desgasyny gurduryp, Täze ýyl baýramyna ajaýyp sowgat eden hormatly Prezidentimize, Milli Liderimize tüýs ýürekden sag bolsun aýdyp, janlarynyň sag, ömürleriniň uzak, döwletli işleriniň mundan beýläk-de rowaç bolmagyny arzuw edýärin.

Täze ýyl gapymyzy gowulyklar bilen kakyp dur. Biz eýýäm biri-birimize süýji arzuwlarymyzy aýdýarys, sowgatlarymyzy paýlaýarys. Iň gowy ýeri bolsa hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygy bilen ýurdumyzda önümleriň bolçulygynyň döredilmegidir. Gök önümlerdir miwelerden doly saçaklarymyz we bagtyýarlyk nuruna beslenýän öýlerimiz Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly ýolbaşçylygynda döredilýän eşretli durmuşyň waspyny özünde jemleýär. 

Bu görnüşler ýurdumyzda ykdysady taýdan täze ýörelgeleriň we çemeleşmeleriň önümçilige üstünlikli ornaşdyrylmagy netijesinde azyklyk we beýleki önümleriň, gündelik durmuş harytlarynyň bolçulygynyň dörändigine şaýatlyk edýär. 

Hormatly Prezidentimiz tarapyndan uly goldawa eýe bolan türkmen daýhanynyň yhlasly zähmeti bilen oba hojalyk önümleriniň bolçulygy emele getirilýär. Üstümizdäki ýylda bugdaýyň, pagtanyň, şalynyň döwletimiz tarapyndan satyn alyş bahasy ep-esli ýokarlandyryldy. Oba hojalyk önümlerini öndürijiler üçin döwletimiz tarapyndan goldawlaryň sanawy yzygiderli giňelýär. Şolaryň netijesinde şu ýylda jemi içerki önümiň ösüş depginini 6,3 göterimde saklamak, milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny, şeýle hem ýurdumyzyň sebitlerini durnukly ösdürmek, önümçilik kärhanalarynyň doly güýjünde işledilmegini gazanmak ýaly öňde goýlan maksatlara üstünlikli ýetilýändigini görýäris. Hut biziň welaýatymyzyň çäginde täze kärhanalaryň birnäçesi işe girizildi. Bu bolsa müňlerçe täze iş orunlarynyň döremegini üpjün etdi. 

Tamamlanyp barýan ýyl welaýatymyzyň ykdysady durmuşynda gök önümlerdir miweleriň has köp öndürilen ýyly hökmünde ýadymyzda galar. Daýhanlarymyz ýeralma ekilen ýerleriň her gektaryndan 140 sentnerden geçirip, hasyl ýygnadylar. Soganyň, pomidoryň her gektaryndan ýygnalan hasyl bolsa 250 sentnerden geçýär. Käşirden hem her gektara düşýän hasyl 180 sentnere barabar boldy. Çörek we çörek önümleri hem geçen ýyldakylardan has köp öndürildi. Bu bolçulygyň çeşmesi ak bugdaýyň ýeterli hasylynyň ýygnalmagy bilen baglanyşyklydyr. Şu ýylyň galla oragynda welaýatymyzyň zähmetsöýer gallaçylary 130 müň gektar meýdanda azyklyk bugdaýyň 310 müň tonnasyny ýygnadylar. Bu bolsa halkymyzyň esasy ýaşaýyş-durmuş ölçegleriniň biri bolan çörek we çörek önümlerine bolan islegini doly kanagatlandyrmak üçin ýeterlidir. Edermen şalyçylarymyz hem ildeşlerimiziň saçaklarynda tüwüden taýýarlanylýan tagamlaryň bolçulygyny üpjün etdiler. Olar 10200 gektar meýdanda şalynyň 47400 tonnadan gowrak hasylyny ýygnap, uly zähmet üstünligini gazandylar. Aralyk ekinleriň mäş, noýba we beýleki görnüşlerinden öndürilen önümler hem Täze ýyl saçaklarynyň tagamlaryny has baýlaşdyrýar. 

Hoşlaşýan ýylymyzda welaýatymyzyň işewürleri azyk bolçulygyny döretmäge has-da işjeň çekildiler. Olar tarapyndan ýyladyşhanalarda ýetişdirilen gök we bakja önümleri, maldarçylyk we guşçulyk toplumlarynda öndürilen ýokary hilli önümler ildeşlerimiziň saçaklaryny ýylyň bütin dowamynda bezeýär. Bu önümler Täze ýyl tagamlarynyň hem üstüni ýetirýär. Welaýatymyzyň çäginde önüm bolçulygyna goşantlaryny goşýan daýhan hojalyklarydyr hususy kärhanalaryň sany bu gün barmak büküp sanardan köpeldi. Welaýatymyzyň ähli etraplary bilen bir hatarda Çärjew etrabynyň çäginde «Tebigy ekin» daýhan hojalygy, «Altyn bürgüt», «Atamyrat-Ali» hususy kärhanalary, «Parahat» daýhan birleşiginiň çägindäki guş etini we ýumurtga öndürýän guşçulyk toplumy we başga-da azyklyk önüm öndürýän hususy kärhanalaryň onlarçasy hereket edýär. 

Bahadur ŞADYÝEW, 

«Lebap gallaönümleri» önümçilik birleşiginiň 

Çärjew etrabynyň «Azatlyk» daýhan birleşigindäki 

galla agronomy, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bilim ulgamynda özgertmeleriň amala aşyrylmagy häzirki döwrüň häsiýetli aýratynlygydyr. Bilim ulgamynda täze tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy Türkmenistanda bilim özgertmeleriniň üstünlikli bolmagynyň girewidir. Okadylýan sapaklaryň täsirli guralmagynda multimediýa tagtasynyň täsiri örän uludyr. 

Ýurdumyzda ylmyň, tehnikanyň, sanly ykdysadyýetiň batly gadamlar bilen ösdürilmegi häzirki döwürde ylmyň, tehnologiýanyň we önümçiligiň biri-biri bilen aýrylmaz baglanyşyklydygyna şaýatlyk edýär. Bilimli, döwrüň ösen tehnologiýalaryndan oňat başçykarýan ýaşlar biziň geljegimizdir. Sowatly ýaşlary kemala getirmekde mekdepleriň mugallymlaryna uly jogapkärçilik düşýär. 

Sanly tehnologiýalaryň ulanylmagy ýokary hilli bilim bermäge mümkinçilik döredýär. Şeýle üstünliklere eýe bolmak üçin jogapkärli zähmet çekip, ýaş nesle döwrebap bilim we terbiýe bermekde gujur-gaýratymyzy gaýgyrmarys. 

Akmuhammet BEKMYRADOW. 

Türkmengala etrabyndaky daşary ýurt dillerini çuňlaşdyryp öwredýän ýöriteleşdirilen 33-nji orta mekdebiň mugallymy, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň «Hakyda göwheri» atly kitaby «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda halkymyza ýapylan ajaýyp serpaý boldy. Kitapda halkymyzyň bäş müňýyllyk taryhynyň gözbaşynda duran Oguz hanyň kämil durmuş ýörelgeleriniň beýany bolan «Oguznamanyň» mazmuny açylyp görkezilýär. Ata-babalarymyzyň nesillerine goýan gymmatly mirasy bolan «Oguznamadaky» agzybirlik, öý-ojak mukaddesligi, adalatlylyk ýaly esasy ýörelgeler kitabyň içinden eriş-argaç bolup geçýär. 

Agzybirlik halkymyzyň döwletliliginiň gözbaşydyr, ilkinji durmuş ýörelgesidir, jemgyýetçilik kadasydyr. Agzybirlik Oguz hanyň öz kowumyna ündän baş ündewidir, nesihatydyr, nusgalyk göreldesidir. Bu babatda Gahryman Arkadagymyz «Hakyda göwheri» atly kitabynda: «Oguz hanyň durmuşyndan söz açýan rowaýatlaryň esasy pikir-pelsepesi agzybirlikdir» diýip bellemek bilen, döwletiň berkararlygynyň, jemgyýetiň asudalygynyň, her bir öý-ojagyň, maşgalanyň bagtyýarlygynyň agzybirlikden gözbaş alýandygyna ünsi çekýär. 

Gahryman Arkadagymyz Oguz hanyň mizemez durmuş ýörelgeleriniň üsti bilen öý-ojak mukaddesligi barada hem söz açýar. Ynsanyň durmuşa, daş-töwerege bolan garaýşynyň, özgeler bilen gatnaşygynyň, gözelligine ymtylyşynyň örki baglanan mukaddes öýünden-ojagyndan başlanýandygyny jaýdar aýtgylara esaslanyp, çeper beýan edýär. Ähli ýakyn mähribanlarynyň jemlenen mesgeni bolan öý-ojagy her bir ynsana rahatlyk berýär, özüne bolan ynamyny berkidýär. 

Oguz han atamyzyň türkmen kowumyna goýan ruhy mirasy barada jikme-jik söz açýan «Gadymy heňňamyň aýdymy» diýen bölümde Gahryman Arkadagymyz «Oguznamada» öňe sürülýän Ogzuň adalatlylyk ýörelgesiniň ähmiýetini belleýär, şeýle-de häzirki döwürde Esasy Kanunymyzyň adalatly ýörelgeleriň synmaz sütünidigini buýsanç bilen nygtaýar. «Adalat jemgyýetiň berkligini alamatlandyrýan düşünjedir. Adalat bagtly ýaşaýşa eltýän iň dogry hem ygtybarly ýoldur» diýip nygtaýan Gahryman Arkadagymyz adalatlylyk düşünjesini lebzihalallyk, dogruçyllyk, asyllylyk, göwnaçyklyk, mertlik ýaly häsiýetler bilen baglanyşdyrýar. Döwletara gatnaşyklaryny pugtalandyrmakda, dost-doganlygy berkitmekde, halklaryň jebisligini gazanmakda, dünýä jemgyýetçiliginiň howpsuzlygyny we abadançylygyny üpjün etmekde, ählumumy bähbitleri gazanmakda halkara derejede alnyp barylýan işlerde Türkmenistan döwletimiziň öňe sürýän başlangyçlary halkymyza mahsus ynsanperwerlik, adalatlylyk we ynsana hormat goýmak ýaly asylly ýörelgelere esaslanýar. 

Gadymy oguz ýörelgelerini, agzybirlik, adalatlylyk taglymatlaryny dünýäde dabaralandyrýan türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, alyp barýan işleri rowaç bolsun! 

Annabagt Maýewa, 

welaýat Baş bilim müdirliginiň mekdebe çenli terbiýe, 

bilim we mekdepden daşary edaralar bölüminiň başlygy, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.